BIODIVERSITY
Ang biodiversity ay pagkakaiba at pagiging
katangi-tangi ng lahat ng anyo na bumubuo sa natural na kalikasan. Ang biyolohiya
o haynayan ay isang natural na agham na
nauukol sa pag-aaral ng buhay at
mga nabubuhay na organismo
kabilang ang kanilang istruktura, mga tungkulin, paglago, ebolusyon,
distribusyon at taksonomiya.[1] Ang
biyolohiya ay may maraming mga subdisiplina na pinagkakaisa ng limang mga
tinatawag na aksiyoma ng
modernong biyolohiya. Ang mga subdisiplina ng biyolohiya ay inilalarawan ayon
sa iskala na pinag-aaralang mga organismo at mga pamamaraang ginagamit upang
pag-aralan ang mga ito: Ang biokimika ay
nagsisiyasat ng rudimentaryong kimika ng
buhay, ang biolohiyang molekular ay
nag-aaral ang mga masalimuot na mga interaksiyon sa pagitan ng mga biolohikal
na molekula, ang biolohiyang selular ay
nagsisiyast ng basikong pantayong bloke ng lahat ng buhay na selula, ang pisiolohiya ay
nagsisiyast ng mga tungkuling pisikal at kimikal ng mga tisyu, organo at
mga sistemang organo ng isang organismo, ang biolohiyang ebolusyonaryo ay
nagsisiyasat ng mga pagbabago na lumilikha ng dibersidad ng buhay, ang ekolohiya ay
nagsisiyasat kung paanong ang mga organismo ay nakikipag-ugnayan sa kanilang
kapaligiran.
- Ang
mga selula ang mga
basikong unit ng buhay
- Ang
mga gene ang mga
basikong unit ng pagmamana ng katangian
- Ang
mga bagong species at ang mga namamanang mga katangian ay mga produkto ng ebolusyon
- Ang
isang organismo ay nagreregula ng panloob na
kapaligiran nito upang panatilihin ang isang matatag at hindi nagbabagong
kondisyon
- Ang
mga nabubuhay na organismo ay kumokonsumo at nagbabago ng enerhiya
Mga pundasyon ng modernong
biyolohiya
Ang modernong biyolohiya ay pinagkakaisa ng limang mga prinsipyo:
ang teoriya ng selula, ebolusyon, henetika, homeostasis at enerhiya. Ang teoriya ng selula ay nagsasaad na ang selula ang pundamental na unit ng buhay at ang lahat ng
mga nabubuhay na organismo ay binubuo ng isa o higit pang mga selula o mga
produkto ng mga selulang ito(e.g. mga shell). Ang lahat ng mga selula ay
lumilitaw mula sa ibang mga selula sa pamamagitan ng paghahati ng
selula. Sa mga organismong multiselular, ang bawat selula sa
katawan ng organismo ay nagmumula sa isang selula sa isang pertilisadong itlog.
Ang selula ay ang basikong unit ng maraming mga patolohikal na proseso.[5] Ang phenomenon ng pagdaloy
ng enerhiya ay nangyayari sa mga selula sa mga prosesong bahagi ng tungkuling
tinatawag na metabolismo. Ang mga selula ay naglalaman
ng impormasyong namamana na DNA na ipinapasa mula selula sa ibang selula habang
nangyayari ang paghahati ng selula.
MGA SALIK NA NAKAKAAPEKTO SA PAGKASIRA NG LIKAS NA YAMAN
· Ang Asya ay kontinenteng
pinagkalooban ng napakaraming Likas na Yaman.
· Ngunit hindi natin ito
pinangangalagaan. Dumadami ang mga Suliranin.
· Kumakaunti ang
napagkukuhanan natin dahil sa walang habas na pagsira ditto
· Isa pang dahilan ay ang
paglaki ng populasyon
· Pagmimina
· Pagtotroso
· Deforestation
PAGKASIRA NG KALIKASAN
Ang Asya ay biniyayaan ng maipagmamalaking
likas na yaman.
Isa sa mga bansang sagana sa likas na yaman ay ang Pilipinas.
Taglay ng Pilipinas ang YAMANG LUPA, YAMANG TUBIG, YAMANG GUBAT, YAMANG MINERAL at YAMANG TAO.
Subalit bung nga kapabayaan ng tao at ng paglaganap ng globalisasyon sa Asya, lumalala ang pagkasira at pagkaubos ng likas na yaman ng bansa, nagdulot din ito ng masasamang epekto, lalo na sa KALIKASAN.
Malawakan ang operasyon ng mga mapagmalabis na korporasyon transnasyunal (transnational corporation) na naging sanhi ng pagkalason ng YAMANG TUBIG, PAGKAKALBO NG KAGUBATAN, PAGKASIRA NG MGA CORAL SA KARAGATAN, PAGKASAID NG SUSTANSYA NG LUPA, PAGDUMU NG HANGIN, PAGKA-UBOS NG BUHAY-IALNG, AT IBA PA.
Isa sa mga bansang sagana sa likas na yaman ay ang Pilipinas.
Taglay ng Pilipinas ang YAMANG LUPA, YAMANG TUBIG, YAMANG GUBAT, YAMANG MINERAL at YAMANG TAO.
Subalit bung nga kapabayaan ng tao at ng paglaganap ng globalisasyon sa Asya, lumalala ang pagkasira at pagkaubos ng likas na yaman ng bansa, nagdulot din ito ng masasamang epekto, lalo na sa KALIKASAN.
Malawakan ang operasyon ng mga mapagmalabis na korporasyon transnasyunal (transnational corporation) na naging sanhi ng pagkalason ng YAMANG TUBIG, PAGKAKALBO NG KAGUBATAN, PAGKASIRA NG MGA CORAL SA KARAGATAN, PAGKASAID NG SUSTANSYA NG LUPA, PAGDUMU NG HANGIN, PAGKA-UBOS NG BUHAY-IALNG, AT IBA PA.
Patuloyang legal at ilegal ng pagluwas ng
Pilipinas ng mga YAMANG MINERAL. YAMANG DAGAT, at BUHAY-ILANG tulad ng tropikal
na isda at coral patungo sa iba't-ibang panig ng daigdig.Bunga ito ng mataas na
demand na pamilihan na nangangahulugan na malaking kita mula sa mga ganitong
uri ng negosyo.Ito ay dahil na rin sa papel na ginagampanan ng Pilipinas at
maging ng iba pang mga bansa sa Asya sa proseso ng globalisasyon.Nagsilbi
silang pinanggagalingan ng mga hilaw na materyales.
Sinisisi ang mga base militar ng United
States sa iba't-ibang panig ng Asya bunga ng dala nitong mga nakakalasong
kemikal.Sa Pilipinas dati nakatayo ang pinakamalaking base militar ng mga
Amerikano sa labas ng kanilang teritoryo.Bagamat noong 1991 pa lumisan ang
pwersa ng mga Ameriakno sa Subic Naval Base sa Olonggapo at Clark Air Field sa
Pampanga, hangang sa kaslukuyan ay nararamdaman pa rin ng mga mamamayang
nakatira malapit sa base at mga karatig-pook ang masasamang dulot ng lasong
kemikal.Nagresulta ito ng mga pagkakasakit tulad ng komplikasyon sa atay, puso,
balat, baga, utak, at iba pa.Nag-iwan din ito ng masamang epekto sa kalidad ng
pinagkukunang-tubig ng mga mamamayan.Sa pangkalahatan, malaki ang papel na
dapat gamapanan ng pamahalaan, pribadong sektor, at ng mga mamamayan upang
bigyang-lunas ang mga problemang pangkjalikasan na nabanggit.
PAGKASIRA NG KAGUBATAN
Karamihan sa atin ay
papayag na ang unang-unang dahilan ng pagkasira ng kagubatan ay ang:
1. logging (legal man ito o illegal) - Ang pagpuputol ng puno para gawing uling pangbenta man o para pansariling gamit, pag-uukit at Ginagamit din ito sa paggawa ng mga antique cabinet, dining tables at iba pa.
2. Ang paglawak ang agricultura
3. Bagyo - Ang sampu o mahigit pa na bagyong dumadaan sa Pilipinas ay nakakasira din ng kagubatan, dahil sa lakas nito ay napuputol din ang mga puno.
Syempre, dahil sa pagkaputol ng mga puno sa kagubatan, bagyo man o tao ang dahilan wala na ang mga ugat ng puno na pumipigil sa lupa. Kung kaya't gumuguho ito na nagiging sanhi ng kapahamakan sa mga madadaan nitong mga bahay o taong matatabunan ng mga gumuhong lupa galing sa kagubatan.
4. At mabihis na pagdami ng populasyon at kahirapan.
Ibang kasagutan:
Ang dahilan nito ay ang mga taong mapagsamantala at gustong yumaman sa maling paraan na ang magiging dahilan ay pagkasira ng ating likas yaman.dahil sa kagustuhan nilang yumaman wala na silang pakialam kung makakabuti ba ito sa kalikasan.basta lang na magkaroon sila ng kita at maraming pera wala na silang pakialam.
1. logging (legal man ito o illegal) - Ang pagpuputol ng puno para gawing uling pangbenta man o para pansariling gamit, pag-uukit at Ginagamit din ito sa paggawa ng mga antique cabinet, dining tables at iba pa.
2. Ang paglawak ang agricultura
3. Bagyo - Ang sampu o mahigit pa na bagyong dumadaan sa Pilipinas ay nakakasira din ng kagubatan, dahil sa lakas nito ay napuputol din ang mga puno.
Syempre, dahil sa pagkaputol ng mga puno sa kagubatan, bagyo man o tao ang dahilan wala na ang mga ugat ng puno na pumipigil sa lupa. Kung kaya't gumuguho ito na nagiging sanhi ng kapahamakan sa mga madadaan nitong mga bahay o taong matatabunan ng mga gumuhong lupa galing sa kagubatan.
4. At mabihis na pagdami ng populasyon at kahirapan.
Ibang kasagutan:
Ang dahilan nito ay ang mga taong mapagsamantala at gustong yumaman sa maling paraan na ang magiging dahilan ay pagkasira ng ating likas yaman.dahil sa kagustuhan nilang yumaman wala na silang pakialam kung makakabuti ba ito sa kalikasan.basta lang na magkaroon sila ng kita at maraming pera wala na silang pakialam.
EPEKTO
NG PAGKASIRA NG KALIKASAN
Kakulangan sa pagkain, tubig at iba pang pangangailangan ng tao2) Pagbagsak
ng ekonomiya3) Panganib sa kalusugan ng tao4) Dumarami ang mahihirap na ta5)
Land, water, at air pollution6) Stress at pagkabingi dahil sa Noise pollution7)
Lumalala ang traffic8) Acid rain9) Ozone depletion10)Global Climate Change11)
Maraming namamatay dahil na din sa baha, erosion, land slide, at iba pa.
Isang
Sanaysay para dito:
Ano ba ang kalikasan?At ano ang halaga nito sa atin?
Ang kalikasan ay isang biyaya na ipinagkaloob ng Diyos sa
atin. Dito tayo kumukuha ng ating mga pinagkukunang yaman, tulad ng pagkain,
tubig, at mga kagamitan para sa ating pang-araw-araw na pamumuhay. Lahat ng mga
kailangan natin ay sa ating kalikasan nangagaling. Tumutulong din ito para mapanatiling
sariwa ang ating hangin. Nagsisilibi rin itong tirahan sa mga ligaw na hayop at
halaman. Halos kalahati sa ating mga pangangailangan o kagamitan sa ngayon ay
galing sa kalikasan.
Ngunit, masakit isipin na ang kalikasan na ating
pinahahalagahan ay unti-unti nang nawawala. Ang tanong, nasaan? Ito ay
unti-unting nagbabago. Tayo, tayo ang nagpapabago sa takbo ng ating kalikasan
ngayon.
Ang problemang ito ay hindi lamang nakakasama sa atin,
kundi pati na yung ibang mga nilalang na may buhay. Ang sanhi ng pagkasira sa
ating kalikasan ay halos laganap na sa buong mundo.
Kailan pa tayo kikilos? Kung huli na
ang lahat? Paano na ang susunod na henerasyon? Naniniwala ako sa kasabihan na
isinusulat ng isang kauna-unahang syentipiko at manunulat,na si Rachel
Carson," no organism in biological history has survived for long if its
environment became in some way unfit for it. But no organism before man has
deliberately polluted its environment." Tunay ngang kabigha-bighani ang
kagandahang dulot nitong ating Inang kalikasan. Nariyan ang kahanga-hangang mga
pulo na napapalibutan ng maaamong karagatang pinagyaman ng mga laman nito tulad
halimbawa ng isda, alimango, hipon, talaba at marami pang iba na syang
pangunahing ikinabubuhay ng marami sa ating mga Filipino. Biniyayaan din tayo
ng kaakit-akit na mga tanawin at ilang malalawak na mga lupaing kagubatan na
syang pugad at himlayan ng maiilap na hayop at iba pang kaaya- ayang laman nito
na talaga namang maipagmamalaki natin dahil tanging dito lamang matatagpuan ang
mga ito sa "Pinas": gaya na lamang ng Philippine Monkey-Eating Eagle
ng Davao na pumupugad sa pusod ng bundok Apo, ang Tamaraw at Pilandok (mouse
deer) ng Palawan at marami pang iba. Ganoon pa man, ang mga ito ay ilan lamang
sa mga natatanging biyayang ipinagkaloob sa atin ni Inang kalikasan upang
alagaan at panatilihin para magamit hindi lang ngayon kundi pati sa mga susunod
pang henerasyon.
Kung magpapatuloy pa ang ganitong kalakaran, anong kapaligiran kaya ang naghihintay para sa susunod pang kabanata ng buhay ng tao...?Meron pa kaya...?Ano...?Ano...?Ano...? Ang kalikasan ay maitutring kong pinakamahalaga at pinakamagandang bagay na ibibnigay ng Diyos sa atin, ito ay binubuo ng mga lupain, kabundukan, kagubatan at mga magagandang tanawin na ating makikita. Ika nga, ito ang nagsisilbing nating buhay at pag-asa. karamihan sa atin ay umaasa sa kalikasan upang mabuhay bagamat marami naman sa atin ang sumisira at winawasak ang ating mahal na inang kalikasan, mga taong walang magawang mabuti kundi ang magpahamak ng kapwa niya, mga taong iniisip lamang ang kanyang sariling kapakanan, mga taong higit kay satanas kung mag-isip. Hindi ba nila alam na sa bawat kapabayaan nilang ginagawa ay mahigit libu-libong mamamayang Pilipino ang binabawian ng buhay sa pagkagutom at pagka salanta. Kung ako siguro ang papipiliin mas nanaisin ko pa na salat sa mga materyal na bagay basta't may kalikasan lang akong masasandalan sa lahat ng oras. Marami ng mga pagbabago sa ating kapaligiran, unti-unti na na kakalbo ang ating mga kagubatan. Marami ng basura na nakakalat kahit saan. Sadyang nakakapanlumong tignan. Walang pakialam ang ibang tao kahit saan na lang tinatapon ang kanilang mga basura imbis na atapon sa tamang lugar. Wala rin pakundangan ang pagputol ng mga punong-kahoy sa kaguban. Dapat sana ay palitan kung ano man ang pinutol na puno nila. Maaari pa naman nating mainsalba ito sa pamamagitan ng pagdisiplina sa ating mga sarili. Dapat nating isipin na tayo rin ang mahihirapan sa bandang huli dahil sa walang pakundangan na pagsira sa ating kalikasan. Masdan Mo Ang Kapaligiran?
Kung magpapatuloy pa ang ganitong kalakaran, anong kapaligiran kaya ang naghihintay para sa susunod pang kabanata ng buhay ng tao...?Meron pa kaya...?Ano...?Ano...?Ano...? Ang kalikasan ay maitutring kong pinakamahalaga at pinakamagandang bagay na ibibnigay ng Diyos sa atin, ito ay binubuo ng mga lupain, kabundukan, kagubatan at mga magagandang tanawin na ating makikita. Ika nga, ito ang nagsisilbing nating buhay at pag-asa. karamihan sa atin ay umaasa sa kalikasan upang mabuhay bagamat marami naman sa atin ang sumisira at winawasak ang ating mahal na inang kalikasan, mga taong walang magawang mabuti kundi ang magpahamak ng kapwa niya, mga taong iniisip lamang ang kanyang sariling kapakanan, mga taong higit kay satanas kung mag-isip. Hindi ba nila alam na sa bawat kapabayaan nilang ginagawa ay mahigit libu-libong mamamayang Pilipino ang binabawian ng buhay sa pagkagutom at pagka salanta. Kung ako siguro ang papipiliin mas nanaisin ko pa na salat sa mga materyal na bagay basta't may kalikasan lang akong masasandalan sa lahat ng oras. Marami ng mga pagbabago sa ating kapaligiran, unti-unti na na kakalbo ang ating mga kagubatan. Marami ng basura na nakakalat kahit saan. Sadyang nakakapanlumong tignan. Walang pakialam ang ibang tao kahit saan na lang tinatapon ang kanilang mga basura imbis na atapon sa tamang lugar. Wala rin pakundangan ang pagputol ng mga punong-kahoy sa kaguban. Dapat sana ay palitan kung ano man ang pinutol na puno nila. Maaari pa naman nating mainsalba ito sa pamamagitan ng pagdisiplina sa ating mga sarili. Dapat nating isipin na tayo rin ang mahihirapan sa bandang huli dahil sa walang pakundangan na pagsira sa ating kalikasan. Masdan Mo Ang Kapaligiran?
Ang kalikasan ay isa sa biyayang handog ng Diyos
na dapat nating ingatan, alagaan at pagyamanin tungo sa ating kaunlaran. Bawat
biyaya ng Diyos ay dapat may katapat na pagmamahal lalong lalo na ang ating
kalikasan na syang nagbigay sa atin ng kabuhayan at tumutulong sa oras ng
kagipitan.Ang kalikasan ay para sa lahat kaya nangangailangan ito ng respeto
upang mapakinabangan mo nang husto.Subalit ito ay unti- unti ng nasisira dahil
sa atig kakitidan ng utak at pagkaganid sa mga materyal na bagay. Kaya habang
may panahon pa alagaan natin ito at pagyamanin!!!
Masasabi nating dumedepende ang tao sa kalikasan.nang dahil sa kahirapan ang iba sa atin ay inaabuso ito.hindi sana ito masama kung
ginagamit lamang natin ang ating likas na yaman sa ikabubuti ng lahat. Masagana
nga tayo sa likas na yaman ngunit mahirap naman tayo pagdating sa kabuhayan ng
ating mga mamamayan. Sana gamitin ng mahusay at may katuturan ang isang bagay
at dapat ding isipin natin kung ano ang epekto nito sa ating mamamayan at sa
ating bansa. KALIKASAN: Sabay nating ayusin!!
KALIKASAN??Ano ba ito para sa
inyo??Ito ba ay isang bagay LAMANG na dapat paglaruan,sirain at abusuhin??o
isang biyaya ng maykapal na dapat nating ingatan at pangalagaan?? Kamusta na
pala ang atingkalisan sa atingpanahon ngayon??Ito ba'y maayos pa at maganda
gaya ng dati noong ito ay ginawa ng ating maykapal??
ANG AKING MGA NATUTUNAN:
Marami tayong
maaaring mga matutunan sa Araling Panlipunan (Social Studies). Sa Araling
Panlipunan, matututunan natin ang kasaysayan ng Pilipinas, Asya, kasaysayan ng buong mundo, kasaysayan ng
iba't ibang mga sibilisasyong umusbong noong unang panahon, anu-ano ang mga
pangyayari noon, mga kasalikuyang batas, populasyon ng tao, at marami pang iba.
Ang AP ay isa sa pinaka importanteng subject...
Lalong-lao na kung ang teacher ay may alam talaga at mahal ang kanyang tinuturo....
Ayon sa experience ko, Ang AP ang nagpapa realize sa atin kung gaano tayo kahalaga sa lipunang ito at ang kahalagahan ng mga history noon...
KUNG ANO MAN TAYO NGAYON, MARAMING SALAMAT SA NOON...
yan ang kaisipang tumatak sa aking isipan mula sa guro ko sa AP...
Lalong-lao na kung ang teacher ay may alam talaga at mahal ang kanyang tinuturo....
Ayon sa experience ko, Ang AP ang nagpapa realize sa atin kung gaano tayo kahalaga sa lipunang ito at ang kahalagahan ng mga history noon...
KUNG ANO MAN TAYO NGAYON, MARAMING SALAMAT SA NOON...
yan ang kaisipang tumatak sa aking isipan mula sa guro ko sa AP...